سقف وافل چیست | مزیت سقف وافل

سقف وافل چیست؟

سقف وافل از جنس سقف‌های بتنی و سازه‌ای مدرن است و برای بهینه‌سازی عملکرد سقف‌های دال رواج پیدا کرده است. سقف وافل برای استفاده در سقف‌های مرتفع بسیار مناسب است و برای کاهش بار مرده از روی سقف و فضاهایی که وزن زیادی به سقف وارد نمی‌شود، مثل فرودگاه، نمایشگاه، ایستگاه مترو و... به کار می‌رود. این سقف بر اساس شکل هندسی قالب آن (مربع یا مستطیل بودن) و کاربردی که دارند، به دو دسته یک‌طرفه و دوطرفه تقسیم می‌شوند. حال بعد از این که گفتیم سقف وافل چیست به معرفی انواع آن می پردازیم.

سقف وافل یک‌طرفه

قالب مستطیل شکل دارد وکاربرد آن در دهانه‌های کوتاه و دال‌های یک‌طرفه است. در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، چون تیرچه‌ها در یک جهت قرار می‌گیرند؛ میزان استفاده از میلگرد کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه از لحاظ هزینه، مقرون‌به‌صرفه است.

سقف وافل دو‌طرفه

قالب مربع شکل یا قابلمه‌ای دارد و کاربرد آن در دهانه‌های بلند و دال‌های دو‌طرفه است. در این نوع سقف، تیرچه‌ها به صورت عمود بر هم قرار دارند و نسبت به سقف وافل یک‌‌طرفه، استحکام و هزینه بیش‌تری دارد.

مزیت استفاده از سقف وافل

• هزینه اجرای سقف وافل پایین است.
• اجرای آن، نیازی به میلگردهای تقویتی ندارد.
• پیاده‌سازی آن زمان زیادی نیاز ندارد.
• به دلیل عدم استفاده از سقف کاذب، نمای زیباتری را در فضای داخلی ایجاد می‌کند.
• نسبت به سقف‌های دیگر، سبک‌تر است.

---

آشنایی با سقف تیرچه بلوک

یکی از روش‌های سنتی و نسبتا ساده‌ ساخت سقف‌ها، استفاده از تیرچه‌های پیش‌ساخته و بلوک‌های سیمانی، سفالی و یونولیتی است. سقف تیرچه بلوک یا سقف دال، بیش‌تر در ساختمان‌های اسکلت فلزی و بتنی استفاده می‌شود. اجزای تشکیل‌دهنده این سقف به جز تیرچه و بلوک، میلگرد حرارتی و بتن است. در واقع بتن، تیرچه‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند.

مزایای اجرای سقف‌های تیرچه بلوک

• اجرای سقف تیرچه بلوک توسط نیروی کارگر معمولی انجام می‌شود و نیاز به تخصص‌های مثل قالب‌بندی و آرماتوربندی ندارد.
• اجرای این نوع سقف به دلیل استفاده از تیرچه و بلوک‌های پیش‌ساخته سریع و آسان است، نیاز به کار کارگاهی ندارد و بنابراین به هزینه و نیروی انسانی کم‌تری نیاز است.
• عایق صوت، حرارت و رطوبت است.
• اجرای سقف با تیرچه و بلوک، مصرف گچ و خاک را کاهش می‌ دهد

معایب اجرا سقف تیرچه بلوک

• عدم استحکاک کافی در برابر حوادثی مثل زلزله و آتش‌سوزی
• محدودیت اجرا در مکان‌هایی با سقف قوسی و مثلثی شکل
• امکان شکستن پاشنه تیرچه و استفاده از میلگردهای تکه‌شده و جوش‌خورده.
• متن جایگزین: حذف تیرهای میانی مزیت استفاده از سقف وافل

 مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک

1.  یکی از ویژگی‌های سقف وافل، نمای سازه‌ای زیر آن و حفره‌های منظم و متناسب آن است. مزیت استفاده از سقف وافل و شکل مشبک آن، امکان ایجاد تزیینات معماری و نورپردازی آن‌ها است.
2.  در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، سقف وافل به دلیل اجرای ساده، هزینه کم، مصالح مصرفی کم‌تر و عدم نیاز به تجهیزات خاص مقبولیت و محبوبیت بیش‌تری در جامعه مهندسان دارد.
3. یکی از مزایای سقف وافل نسبت به تیرچه بلوک انعطاف‌پذیری بالای آن است که باعث ایجاد دهانه‌های بزرگ‌تر، امکان کاهش تعداد ستون‌ها و جانمایی آزادانه آن‌ها در ساختمان می‌شود و در نتیجه دسترسی به فضاهای بزرگ بدون ستون‌های مزاحم را برای طراحان فراهم می‌سازد. همچنین کاهش تعداد ستون‌های مزاحم، باعث افزایش تعداد پارکینگ می‌شود.
4. طول دهانه‌ها از دیگر مواردی که در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک مورد بررسی قرار می‌گیرد. در سقف‌های تیرچه بلوک، طول دهانه‌ها 6 تا 7 متر است؛ در حالی‌که سقف وافل دهانه‌های بلندتری را ایجاد می‌کند و استحکام بیشتری هم نسبت به تیرچه بلوک دارد.
5. استفاده از سقف وافل، وزن مرده کم‌تری را به سازه متحمل می‌کند و در نتیجه سازه وزن کم‌تری دارد و سبک‌تر است. پس در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، وافل عملکرد لرزه‌ای بهتری دارد.
6. به دلیل استفاده از بلوک‌های پلی استایرن در سقف‌های تیرچه بلوک که یک ماده اشتعال‌زا است، احتمال آتش‌سوزی و ایجاد خسارت‌های جانی و مالی وجود دارد. بنابراین در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، استفاده از سقف وافل ریسک کم‌تری دارد چون هیچ‌گونه ماده اشتعال‌زایی در آن استفاده نمی‌شود.
7. در سقف‌های تیرچه بلوک به دلیل استفاده از بلوک‌های پیش‌ساخته، امکان نظارت بر فرآیند ساخت و کنترل مقدار مصالح و ... وجود ندارد و کیفیت عملکرد سقف را با چالش مواجه کرده است. در حالی‌که مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک نشان می‌دهد، در اجرای سقف وافل به دلیل اجرای آرماتور‌بندی و بتن‌ریزی به صورت درجا و در محل، امکان نظارت دقیق و تضمین کیفیت مصالح مصرفی وجود دارد.
8. یکی دیگر از مزایای استفاده از سقف وافل در مقایسه با سقف‌ تیرچه بلوک، یکپارچگی تیرچه‌ها است. در سقف تیرچه بلوک، تیرچه‎ ها پیش‌ساخته هستند و هنگام استفاده از آن‌ها بین بتن پاشنه و بتن سقف درز سردی ایجاد می‌شود که پایداری و استحکام سقف را کاهش می‌دهد.
9. یکی از مشکلات سقف‌های تیرچه بلوک، ارتعاش سقف و انتقال صوت از طریق سقف به دلیل عدم صلبیت کافی آن است. اما در سقف وافل، تیرچه‌ها به صورت منظم و عمود بر هم به کار می‌روند و صلبیت بیش‌تری دارند. همچنین به دلیل شکل مشبکی که دارند؛ صوت را کم‌تر انتقال می‌دهند. در نتیجه در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، حذف ارتعاش سقف و کاهش انتقال صوت از دیگر مزایای آن است.
10. در سقف‌های تیرچه بلوک، استفاده از تیرهای میانی به عنوان تکیه‌گاه و برای مهار بار سقف ضروری است. در حالی‌که مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک نشان می‌دهد، سقف وافل نیازی به تیرهای میانی ندارد و حذف آن باعث افزایش ارتفاع مفید طبقات، کاهش ارتفاع خاک‌برداری اجرای کم هزینه‌تر تأسیسات ساختمانی می‌شود.

معرفی سقف عرشه فولادی

سقف عرشه فولادی

افزایش روز افزون ساخت و ساز ساختمان و جوابگو نبودن مصالح و روش های سنتی ، از نظر سرعت و نیاز های طراحی ، موجب اجتناب ناپذیر بودن استفاده از مصالح و تکنیک های نوین در ساخت و ساز شده است.

در این نوشته به بررسی سقف عرشه فولادی ، که نسبت به سایر سقف های متداول اسکلت فولادی دارای وزن کمی است ، پرداخته شده است. سقف عرشه فولادی یکی از تکنیک های جدید ساخت سقف ساختمان است که در بالابردن سرعت و همچنین استحکام ساخت و ساز تاثیر بسزایی دارد.

عرشه فلزی ، از نورد شدن ورق ­های گالوانیزه فولادی و اتصال آن ها به تیرآهن ها توسط برشگیر گل میخ ساخته­ می­ شود. در واقع ، سقف عرشه فولادی ، که به آن سقف متال دک نیز گفته می شود ، به گونه ­ای طراحی شده است که روی تیرهای سقف گسترده شود و با آرماتور بندی و بتن ریزی روی ورق های گالوانیزه ذوزنقه ای و اتصال این ورق های فولادی توسط برشگیر به تیر آهن ها ، اجرا می شود. در نهایت سقف عرشه فولادی تشکیل شده ، یک المان سازه ­ای مستطیل شکل است که به عنوان سطح یک طبقه یا به عنوان سقف عمل می­ کند. تنوع ضخامت ، شکل و عمق عرشه امکان اجرای دهانه ­های با طول متفاوت و در شرایط مختلف بارگذاری را فراهم کرده است. همچنین با اتصال عرشه به سازه اصلی، می­ توان از عرشه به عنوان یک دیافراگم، که مهار جانبی برای سازه ایجاد می­ کند، بهره برد.

انواع سقف عرشه فولادی

سقف عرشه ­فولادی از نظر موارد کاربرد به دو دسته تقسیم می ­شود:

1. عرشه­ سقف بام­
2. سقف مرکب عرشه فولادی

عرشه ­سقف بام

عرشه­ های فولادی سقف بام، اعضای سازه ­ای هستند که در تمام بام­ های مسطح قابل استفاده هستند. این عرشه­ ها قطعات مستطیل شکلی هستند که روی تیرها و تیرچه­ های بام گسترده می­ شوند تا یک سطح صاف و یک دست و مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی ایجاد گردد. عرشه فولادی سقف بام به عنوان زیرلایه برای مصالح مختلف ساخت بام ، مانند لایه های آسفالت (built up roofing) ، سقف­ های غشایی و یا سقف­ های با ورق­ های فولادی عایق به کار می رود. عرشه­ های بام همچنین در اشکال غیرمعمول شیبدار و یا منحنی و ذوزنقه ای شکل نیز قابلیت اجرا دارند.

سقف مرکب عرشه­ فولادی

سقف کامپوزیت عرشه فولادی شامل عرشه­ های فولادی و بتن مسلح درجا ، که روی عرشه فولادی اجرا می­ گردد ، می­ شود. هنگامی که سقف­ عرشه فولادی برای اولین بار معرفی شد، در ابتدا به عنوان قالبی ماندگار برای دال های بتن مسلح به کار برده می شد. این نوع از قالب­ ها موجب کاهش در هزینه و زمان ساخت دال ها نسبت به حالت استفاده از قالب ­های سنتی شدند. علاوه بر آن مواردی هم وجود داشتند که عرشه فاقد پوشش بتنی بود و به تنهایی بارها را منتقل می­ کرد. نام این نوع از عرشه­ ها، عرشه غیرمرکب است.

در دهه 1960 ، عرشه­ های فولادی به یکسری ابزار مکانیکی برای قفل شدن بتن و عرشه فولادی مجهز شدند. با قفل شدن عرشه­ های فولادی در بتن توسط برشگیر ها، عرشه­ ها تبدیل به اجزای تحمل لنگر مثبت در بتن مسلح شدند. بنابراین عرشه ، نه تنها به عنوان قالب ماندگار برای بتن عمل می­ کرد، بلکه به وسیله برش­گیرهایی که روی آن نصب می­ شد، اتصال برشی قابل توجهی را با بتن ایجاد می ­کرد، به طوری که با سفت شدن بتن و افزایش مقاومت آن، دو ماده (فولاد و بتن) به صورت ترکیبی با هم عمل می­ کردند. مقطع مرکب حاصل به عنوان دال مرکب عرشه فولادی شناخته شد.

عملکرد سقف عرشه فولادی

سقف عرشه­ فولادی دارای دو عملکرد اصلی ، در زمان اجرا و در طول بهره برداری ، است:

• در طول بتن ­ریزی، سقف عرشه ­فولادی وزن بتن تر و میلگردها را به همراه بارهای موقت ناشی از فرآیند ساخت تحمل می ­کند. بنابراین ، به طور معمول نیازی به استفاده از جک در زیر دال، تا زمان گرفتن بتن، نیست.
• در طول بهره بر­داری، عرشه ­ها برای تحمل بارهای کف ­ها ، در ترکیب با بتن عمل می­ کنند. این عملکرد ترکیبی ، به وسیله اتصال برشی و قفل شدن بتن و عرشه در هم به وجود می­ آید. این قفل شدگی ناشی از برآمدگی­ های روی عرشه ( مشابه عاج­ های میلگرد در بتن مسلح ) و همچنین در اثر شکل خاص پروفیل این عرشه­ ها می­ باشد که از جداشدن عرشه و بتن جلوگیری می­ کند. عرشه ­ها همچنین ممکن است برای جلوگیری از کمانش پیچشی جانبی تیر ها و یا به عنوان یک دیافراگم برای کل سازه به کار روند. علاوه بر آن عرشه­ ها به کمک میلگرد­های قرار گرفته روی آن ها و یا الیاف فولادی موجود در بتن، می توانند به کنترل ترک­ های ناشی از اثرات انقباض بتن کمک کنند.
• 

انواع سقف ساختمان و معرفی آن ها

انواع سقف ساختمان

یکی از مهمترین بخش های ساختمان را سقف آن تشکیل می دهد. سقف باید از بهترین مواد ساخته شده باشد تا به اندازه کافی مستحکم باشد، زیرا لازم است که بتواند هر گونه نیروی خارجی را تحمل کند.

---

اکنون پیشرفت صنعت ساختمان سازی به حدی رسیده که سازندگان و مهندسان ساختمان، 
در این جا نکته مهم قابل اشاره، این است که برای هر سازه ای از سقف و مواد مخصوص با کارایی همان سازه استفاده می کنند.

انواع سقف های سازه ای

سقف های سازه ای از اهمیت بالایی برخوردارند. انواع مختلفی از انواع سقف ساختمان  وجود دارد، که هرکدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارا می باشند.

سقف طاق ضربی

این نوع سقف ها به دلیل غیر ایمن بودن و طبق مقررات و ضوابط ایمنی، منسوخ شده و از تاییدیه خارج شده اند. به هر حال مهندسان ساختمان و معماران سنتی باید با ساختار این نوع سقف سازه ای آشنایی داشته باشند، زیرا هنوز ساختمان های زیادی هستند که با سقف طاق ضربی ساخته شده اند. ویژگی‌های سقف طاق ضربی به گونه ای است که وزن بالایی دارد و سریع ساخته می شود. پس در هنگام وقوع زلزله امنیت لازم را برای افراد ساکن زیر آن ندارد.

سقف تیرچه بلوک

مواد تشکیل دهنده این نوع از سقف را بلوک پر کننده، تیرچه، آرماتور حرارتی، بتن و آرماتور تقویتی تشکیل می دهد. ولی اجزای اصلی تشکیل دهنده این سقف همان تیرچه و بلوک می باشد و انواع مختلفی هم از آنها در سایت شهر آهن به فروش می رسد. انواع مختلف بلوک پر کننده عبارتند از: بلوک سفالی، بلوک سیمانی و بلوک پلی استایرن. و انواع تیرچه نیز شامل: تیرچه فلزی با جان باز یا کرومیت، تیرچه پیش تنیده یا اشپنیت و تیرچه پاشنه بتنی است که هر کدام از این موارد برای سازه های مختلفی استفاده می شوند.

سقف کامپوزیت

اجزای تشکیل دهنده سقف کامپوزیت شامل تیرهای فرعی یا لاله زنبوری پروفیل، آرماتور حرارتی و بتن است. این نوع سقف فقط برای اسکلت فلزی مورد کاربری قرار می گیرد. در سقف کامپوزیت امکان بتن ریزی چند سقف به طور همزمان وجود دارد زیرا در اجرای این سقف نیازی به استفاده از شمع بندی نیست ولی باید به این نکته توجه شود که نباید تخته ها یا قالب ها را زودتر از موعد مقرر باز کرد.

سقف دال بتنی

با وجود معایبی که این نوع سقف دارد، ولی باز هم مهندسین طراح برای برخی سازه ها اعتماد بیشتری به سقف دال بتنی دارند و آن را در طرح های خود قرار می دهند. مواد سازنده سقف دال بتنی را بتن و آرماتور تشکیل می دهند و مهندسین برای ساختمان هایی که توجه و اهمیت و ایمنی بیشتری می خواهند، مثل ساختمان های موجود در مراکز صنعتی بزرگ و نیروگاه ها، از این نوع سقف سازه‌ای دال بتنی استفاده می‌کنند.

سقف تیر دال

سقف تیر دال به نوعی شبیه سقف کامپوزیت است، تنها تفاوتی که وجود دارد این است که تیرهای فرعی در اینجا از نوع بتن هستند. این نوع سقف ها در اسکلت فلزی به صورت از پیش ساخته شده و در اسکلت بتنی در جا ساخته می شوند. دبل تی، نام دوم سقف تیر دال پیش ساخته است چون در قسمت مقطع آن شباهتی به دو حرف تی انگلیسی کنار هم ایجاد می‌شود.

سقف کوبیاکس

سقف کوبیاکس تا حدودی و به نوعی شبیه سقف دال دو طرفه می باشد، ولی تفاوت هایی نیز با آن دارد. به این شکل که به جای بتن در این سقف سازه ای، از گوی های سبک تو خالی استفاده می‌کنند که به طور منظم کنار هم چیده شده باشند. وظیفه گوی های توخالی در سقف کوبیاکس، پر کردن خلاء و فضای بین آرماتورهای پایین و بالا است. جنس گوی های استفاده شده در سقف کوبیاکس از پلی پروتیین یا پلی‌اتیلن بازیافتی می‌باشد. سقف کوبیاکس به دلیل طولانی بودن پروسه ساخت و همچنین هزینه بالا، هنوز جایگاه خود را در صنعت ساختمان سازی ایران پیدا نکرده است.