لیکویید چیست؟ تا به حال در این مورد چیزی شنیده‌اید؟
افرادی که در زمینه ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنند، احتمالا می‌دانند که می‌توان از طریق پوزیشن لانگ و شورت به سود رسید. چه قیمت‌ها کاهشی باشد و چه افزایشی. اما گاهی اوقات موضوعی مثل لیکویید شدن رخ می‌دهد که کل سرمایه را بر باد می‌دهد. خیلی از افرادی که به تازگی وارد این حوزه می‌شوند، به این موضوع اهمیتی نمی‌دهند. حتی گاهی اوقات امیدوار هستند که سودهای کلان به دست بیاورند و به همین دلیل بدون فکر عمل کرده و حتی کل سرمایه خودشان را از دست می‌دهند.
لیکویید ارز دیجیتال چیست ؟
لیکویید در ارز دیجیتال، صرافی یا برای کاربر، وقتی رخ می‌دهد که فرد معامله‌گر برای اینکه پوزیشن خود را باز بگذارد، سرمایه کافی ندارد. بنابراین پوزیشن بسته می‌شود و در نهایت Liquid ارز دیجیتال رخ می‌دهد. این اتفاق اصلا خوشایند نیست و یکی از بدترین تجربیات در معاملات ارز دیجیتال است.
این اتفاق به مواردی از جمله:میزان سرمایه و لوریج (Leverage) ارتباط دارد. نمی‌توان هیچ عدد مشخصی برای آن تعیین یا محاسبه کرد.
وقتی می‌گوییم ارز دیجیتال لیکویید شده است، به این معنی است که حساب معاملاتی در بازار فیوچر بسته شده است. همچنین وقتی که در یک معامله ضرر از سرمایه موجود بیشتر باشد و در واقع سرمایه‌ای باقی نماند، حساب فرد معامله‌گر Liquid می‌شود.
لیکویید شدن ارز دیجیتال یا نقدینگی ارز دیجیتال (Cryptocurrency Liquidity) معمولا در بازارهای مالی برای توصیف سهولت تبدیل یک دارایی به وجه نقد استفاده می‌شود. از نظر ارزهای رمزنگاری شده، نقدینگی توانایی یک کوین برای تبدیل آسان به پول نقد یا انواع کوین‌های دیگر است.
Liquid برای همه دارایی‌های قابل مبادله از جمله ارزهای دیجیتال اهمیت دارد. سطوح پایین لیکویید به این معنی است که نوسانات بازار وجود دارد و باعث افزایش قیمت ارزهای دیجیتال می‌شود. از سوی دیگر، لیکویید بالا به این معنی است که بازاری باثبات و با نوسانات کمی در قیمت وجود دارد.
بنابراین خرید یا فروش ارزهای رمزنگاری شده در یک بازار نقدی آسان‌تر است؛ زیرا به دلیل تعداد بیشتر شرکت‌کنندگان در بازار، سفارش‌های خرید یا فروش سریع‌تر تکمیل می‌شوند. در اصل به این معنی است که با توجه به ماهیت سریع بازارهای ارزهای دیجیتال، هر لحظه امکان ورود یا خروج از معامله وجود دارد.
وقتی هم که ضرر با میزان سرمایه برابر باشد، پوزیشن توسط صرافی بسته می‌شود و حساب صفر می‌شود. بگذارید این موضوع را با یک مثال ساده بیان کنیم.
لیکوئید شدن در بایننس :
مفهوم لیکویید با یک مثال ساده
فرض می‌کنیم فرد معامله‌گر بخواهد پوزیشنی با لوریج 20 باز کند. وقتی این فرد وارد معامله فیوچرز بیت کوین وارد می‌شود، اگر قیمت BTC حرکتی برخلاف پوزیشن داشته باشد و به 5% تغییر پیدا کند، ضرر 100 درصدی متوجه این پوزیشن می‌شود.
در این حالت است که صرافی موردنظر پوزیشن را مسدود می‌کند. البته برخی صرافی‌ها قبل از اینکه میزان ضرر 100% شود، پوزیشن را مسدود می‌کنند.
اما تا به حال این سوال به ذهنتان رسیده است که ضرری که یک معامله‌گر متحمل می‌شود، کجا می‌رود؟ واقعیت این است که صرافی واسطه است و کارمزد معاملات را دریافت می‌کند. ضرری که یک معامله‌گر متحمل می‌شود، به جیب صرافی نمی‌رود؛ بلکه به همان معامله‌گرانی خواهد رسید که در معاملات به سود می‌رسند.
پس وقتی که یکی از معامله‌گران لیکویید می‌شود، سرمایه او به معامله‌گران دیگر می‌رسد.
انواع لیکویید چیست؟
واقعیت این است که لیکویید ارز دیجیتال فقط به یک مورد ارتباط ندارد و در سه جایگاه مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ادامه این جایگاه‌ها را با هم بررسی می‌کنیم.
1. لیکوئید شدن یک رمز ارز یا ارز دیجیتال
لیکوئید بودن که به آن نقدینگی یا liquidity هم گفته می‌شود، معیار و سنجشی برای تعیین سهولت تبدیل یک دارایی به دارایی دیگر است، بدون اینکه تاثیری بر قیمت رمز ارز بگذارد. مثلا تبدیل رمزارز به پول نقد بدون اینکه قیمت رمز ارز از این اتفاق تاثیری بگیرد.
در حقیقت می‌توان گفت لیکوییدیتی، سرعت خرید و فروش را در بازار رمز ارزها تعیین می‌کند. به این صورت وقتی نقدینگی بالا است، فرد بدون اینکه در مورد افزایش یا کاهش قیمت نگرانی داشته باشد، ارز دیجیتال یا دارایی موردنظر خود را به پول نقد تبدیل می‌کند.
وقتی نقدینگی پایین است، اتفاق بالعکس خواهد بود. یعنی فرد توانایی تبدیل دارایی به یک دارایی دیگر یا پول نقد را با سرعت بالا ندارد؛ و حتی اگر این تبدیل اتفاق بیفتد، روی قیمت اثر خواهد گذاشت.
نمونه‌هایی از کوین‌های فوق‌العاده لیکویید، تتر و بیت کوین و اتریوم هستند.
2. لیکویید شدن در صرافی ارز دیجیتال
هر چه یک صرافی سفارش‌های خرید و فروش بیشتری داشته باشد، ارزش سرمایه و عمق بازار آن بیشتر است. از طرف دیگر هر چه بتواند نقدینگی مورد نیاز کاربران را در سریع‌ترین زمان ممکن تامین کند و اعتبار کافی داشته باشد، لیکویید بودن یا نبودن آن مشخص می‌شود.
کاربران اعتبار بیشتری به صرافی‌هایی که لیکویید هستند، می‌دهند. سرعت خرید و فروش دارایی‌های و ارزهای دیجیتال در این صرافی‌ها نسبت به موارد غیر لیکویید بیشتر است.
3. کاربر هم در صرافی لیکوئید می‌شود!
وقتی می‌گوییم یک کاربر لیکویید شده است که سرمایه او از دست برود. این اتفاق به دنبال معاملات مارجین و فیوچرز رخ می‌دهد. مثلا فرد وامی از بازار می‌گیرد، اما چون نتوانسته است به درستی پیش‌بینی کند، کل سرمایه یا بخشی از آن را از دست می‌دهد.
ارتباط لیکویید ارز دیجیتال در بازارهای مالی
رمز ارزها و صرافی‌های دیجیتال شامل سه بازار مالی مختلف هستند.
1. اسپات (Spot)
2. مارجین (Margin)
3. و فیوچرز (Futures)
بازار مالی اسپات
در این بازار معامله‌گران دارایی‌ها را به طور واقعی با یکدیگر تبادل و جا به جا می‌کنند. مثلا وقتی معامله‌گر مقداری اتر می‌خرد، مالکیت این مقدار اتر از فروشنده به فرد خریدار منتقل می‌شود.
بازار مارجین
بازار مالی مارجین همان بازار اسپات است که معاملات اسپات در آن انجام می‌شود. اما این دو بازار یک تفاوت با هم دارند. آن هم این است که فرد معامله‌گر در بازار مارجین بخشی از سرمایه معامله را از صرافی موردنظر مثلا بایننس یا کوکوین قرض گرفته است. این کار اصطلاحا استفاده از لوریج (Leverage) نامیده می‌شود.
بازار فیوچرز
در این بازار دارایی‌ها به شکل واقعی منتقل نمی‌شوند؛ بلکه بازار فیوچرز عملکردی قراردادی دارد. معامله‌گران در بازار فیوچرز روی موردی مثل تغییر قیمت در آینده معاملات خود را انجام می‌دهند. اهرم‌ها در این بازار نقش مهمی دارند و معامله‌گران در بازار فیوچرز از اهرم استفاده می‌کنند. این موضوع موقعیتی را به وجود می‌آورد که حتی در صورت نداشتن سرمایه کافی، توان فعالیت در بازار را داشته باشند.
شباهت‌ها و تفاوت‌ها
بازار فیوچرز و مارجین یک سری شباهت‌ها و تفاوت‌ها دارند. مثلا وقتی که معامله‌گران در بازار مارجین اتر می‌خرند، همان میزان وارد حساب آن‌ها می‌شود. اما این اتفاق در فیوچرز رخ نمی‌دهد و هیچ اتری به حساب معامله‌گر نخواهد آمد.
تریدرها به این نکته توجه داشته باشند که وقتی قیمت دارایی آن‌ها صفر شده باشد، سرمایه آن‌ها در بازار اسپات از بین می‌رود. چنین بحثی در معاملات مارجین و فیوچرز متفاوت است.
در این دو بازار هم سرمایه خودتان و هم از لوریج یا قرض در معاملات استفاده می‌کنید. به همین دلیل صرافی برای اینکه ریسک موجود را مدیریت کند، از لیکویید استفاده می‌کند. وقتی ضرر ناشی از معاملات بیشتر از سرمایه باشد، پوزیشن شما توسط صرافی به طور خودکار مسدود می‌شود.
دلیل لیکویید در ارز دیجیتال چیست؟
نمی‌توان قیمت خاصی برای Liquid شدن تعیین کرد. همه چیز به پوزیشن تریدر ارتباط دارد. در صورتی که قیمت مورد معامله از قیمت ورودی کمتر باشد، اگر تریدر پوزیشن لانگ (long) یا خرید استقراضی را برگزیند، ابتدا وارد ضرر شده و سپس به تسویه حساب نزدیک می‌شود.
توضیح یک مثال | لیکویید بیت کوین چیست ؟
مثلا فرض کنید این امکان را در نظر بگیریم که قیمت ارز دیجیتال بیت کوین در آینده افزایش یابد. تریدر قیمت فعلی بیت کوین را در نظر می‌گیرد و با آن وارد پوزیشن لانگ می‌شود. لوریج حساب را هم 20 در نظر می‌گیرد. اگر به دلایل مختلفی قیمت بیت کوین کاهش پیدا کند و روندی نزولی داشته باشد و تا 5% افت کند، کل دارایی بیت کوین این تریدر که در معامله درگیر شده بود، لیکویید می‌شود.
اما این موضوع در پوزیشن شورت (short) یا فروش استقراضی نتیجه کاملا بالعکس دارد. به این صورت که وقتی تریدر تصور می‌کند قیمت بیت کوین در آینده کاهش خواهد بود و وارد پوزیشن شورت می‌شود، اگر این ارز دیجیتال به افزایش قیمت 5 درصدی برسد، تریدر لیکویید می‌شود.
نکته مهم:
به یاد داشته باشید هر چقدر لوریج انتخابی بالاتر باشد، ریسک و احتمال لیکویید شدن هم بیشتر خواهد بود. یعنی با درصدهای پایین تغییرات، حساب تریدر لیکویید می‌شود.
انتخاب اهرم یا لوریج پایین
هر چه مقدار اهرم یا لوریج انتخابی بالاتر باشد، ریسک لیکویید شدن و به طبع از بین رفتن سرمایه بیشتر خواهد شد. پس بهتر است در بازار ارز دیجیتال و به خصوص در اوایل کار که کم تجربه هستید، از لوریج‌های کمتر استفاده کنید.